top of page

Myślenie magiczne

monipaczkowska



Myślenie dziecięce

Jest taki czas, kiedy dziecko jest przesłodkie. Chętnie opowiada o różnych sprawach. Jego opowieści są tak urocze, że słuchamy ich z pełnym zachwytem i zaangażowaniem. Dzieci zaskakują nas swoją pomysłowością i dziecięcą logiką. To nas zdumiewa i zachwyca jednocześnie.

Ten piękny okres wydarza się zwykle między 2, a 7 rokiem życia dziecka. Dziecko przechodzi drugą fazę rozwoju myślenia wg. teorii J. Piageta.

Do drugiego roku życia maluszek przejawiał myślenie sensoryczno-motoryczne, a od drugiego roku życia zaczyna się faza myślenia konkretno-wyobrażeniowego. W tym czasie następuje intensywny rozwój języka i pojęć oraz przyswajanie znaków i symboli  np. patyk jest dla dziecka łyżką, banan, telefonem, rolka po papierze toaletowym, mikrofonem. Dziecko zaczyna myśleć za pomocą obrazów. Rozumowanie w tym czasie charakteryzuje się nieodwracalnością, czyli brakiem zdolności przekształceń.

Dzieci, które nie przekroczyły siódmego roku życia mają egocentryczne myślenie i są niezdolne do wczuwania się w stany mentalne innych osób. Ujmują świat wyłącznie z własnej perspektywy, nie przyjmują punktu widzenia innych osób, z tego względu występuje u nich brak zdolności do empatii i jest to zupełnie naturalne. Prawidłowo rozwijające się dziecko wyrasta z tego.


Naturalny etap myślenia magicznego

W tym czasie pojawia się również myślenie magiczne, które jest naturalnym etapem rozwoju każdego dziecka. Kiedy braknie  wiedzy i doświadczenia, aby logicznie wytłumaczyć dziejące się wokół wydarzenia, dziecko zapełnia tę lukę i niepewność fantazjowaniem, wymyślaniem wyjaśnień, np. na niebie pojawiła się tęcza, bo ktoś ją tam namalował.

Odbieranie świata przez dzieci jest pełne animizmu, czyli dla nich wszystko jest żywe i ma duszę, oraz artyficjalizmu, czyli przekonania charakterystycznego dla myślenia wczesnodziecięcego polegającego na tym, że wszystko na świecie jest przez kogoś wykonane lub wykonywane. Dzieci uważają, że ludzie są odpowiedzialni za wszystkie zdarzenia występujące w naturze np. wiatr to dmuchający człowiek. Na tym etapie rozwoju myślenia dzieci bardzo chętnie nadają rzeczom czy zjawiskom cechy ludzkie (antropomorfizm). "Mojej laleczce jest zimno."; "Mój miś jest smutny."; "Słoneczko się do nas uśmiecha."; "Gwiazdki mrugają na dobranoc."

„Na Wojtusia z popielnika iskiereczka mruga…”. Czyż nie jest to urocze?

Ten etap rozwoju samoistnie mija.


Myślenie magiczne u dorosłych

Warto wspomnieć, że dorośli czasem również przejawiają myślenie magiczne i jest na to kilka wyjaśnień.

U osoby dorosłej myślenie magiczne polega na nierealnych przekonaniach, że myśli lub zachowania, bądź jakieś rytuały, czyli wykonanie jakiejś czynności lub wypowiedzenie słów wywołują konkretne zdarzenia.

Myślenie magiczne może być też objawem chorób i zaburzeń życia psychicznego, np.

zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych lub schizofrenii.

W teorii behawioryzmu występuje termin zależność magiczna, którego sens jest podobny do myślenia magicznego. Jeśli dana osoba przekonana jest, że np. chuchanie na kości do gry przed rzutem może przynieść jej szczęście, to taka reakcja może zostać utrwalona. Niekiedy ilość wyrzuconych oczek jest zgodna z oczekiwaniami danej osoby i wtedy staje się to zależnością magiczną.

Behawioryści chcieli wskazać w ten sposób, że pewne formy zachowań i przekonań nie muszą wynikać z zaburzeń ani nieprawidłowych procesów myślowych, ale są wynikiem warunkowania.

Każda osoba może wyuczyć się takich zależności magicznych, jeśli doświadczy odpowiedniej, najczęściej przypadkowej, zależności między własnymi zachowaniami, a przypadkowymi konsekwencjami tych zachowań.

Warto pomyśleć, co nami kieruje, jeśli bardzo przeżywamy fakt, gdy czarny kot przebiegnie nam drogę, damy kopa w tyłek koledze, który idzie na ważną rozmowę albo życzymy połamania pióra komuś, kto idzie na egzamin i jeszcze zaklinamy, żeby nie dziękował. Czym jest wiązanie czerwonej kokardki przy wózeczku dziecka?

To zdumiewające jak wiele jest wokół nas myślenia magicznego.

Spostrzeganie świata w sposób magiczny, to domena dzieci. Wszystkie bajki dla dzieci są przepełnione magią. To pozwala maluchom lepiej zrozumieć świat. Logika i racjonalizm, myślenie abstrakcyjne przyjdą później. Pozwólmy cieszyć się dzieciom ich dziecięcym fantazjowaniem. Ten cudowny czas szybko mija.

My dorośli analizujmy swoje zachowania i sposób myślenia z perspektywy logicznej. Uruchamiajmy myślenie krytyczne.


źródła:

Piaget J. „Jak sobie dziecko wyobraża świat” PWN Warszawa 2006.

Wadsworth B. J.: „Teoria Piageta. Poznawczy i emocjonalny rozwój dziecka” WSiP, Warszawa

 


43 wyświetlenia0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

Comments


bottom of page